Pyometra

Een baarmoederontsteking of pyometra ("etter in de baarmoeder") bij katten is een gevolg van een infectie van de baarmoeder met bacteriën. Meestal treedt infectie op enkele weken na een periode van krolsheid. Onder hormonale invloed treden veranderingen op in de baarmoeder en de baarmoederhals tijdens de krolsheid. De veranderingen zijn erop gericht de bevruchting zo gemakkelijk mogelijk te laten verlopen, maar verhogen ook de kans op het krijgen van een baarmoederinfectie:

• De baarmoederwand verdikt.
• Er wordt slijm afgescheiden in de baarmoeder: een ideale voedingsbodem voor bacteriën.
• De spieren in de baarmoederwand zijn verslapt: als er bacteriën aanwezig zijn worden ze niet meer zo vlot terug naar buiten gestuwd.
• De afweer in de baarmoeder is onderdrukt.
• De spierspanning in de baarmoedermond is verlaagd, zodat spermacellen, maar ook bacteriën gemakkelijker kunnen intreden.

Toediening van vrouwelijke hormonen, zoals in de kattenpil, verhogen sterk de kans op pyometra.

Pyometra treedt meestal op in sexueel actieve katten en meestal bij oudere katten.

Symptomen

Men maakt een onderscheid tussen een open pyometra en een gesloten pyometra.

Bij een open pyometra is de baarmoederhals (cervix) open en vloeit etter uit de vulva. Dit is zichtbaar op de haren in de vaginale streek en kan soms ook opgemerkt worden op het meubilair. Katten zijn propere dieren die zichzelf schoonlikken zodat de etterige uitvloei soms niet opgemerkt wordt. Bij open pyometra kan het lang duren eer er meer ernstige ziektetekens optreden.

Bij een gesloten pyometra is de cervix gesloten en is er geen uitvloei van etter. Deze vorm is veel ernstiger: de bacteriën blijven in het lichaam en produceren giftige stoffen (toxines) die in het bloed terecht komen. De toxines veroorzaken schade aan organen.

Het gevolg is een ernstige ziekte met snel verloop. Symptomen die optreden zijn vaag: braken, diarree, koorts, verlies van eetlust en sterk verminderde activiteit. Door schade aan de nieren treedt polydipsie en polyurie op (pu-pd: overmatig veel drinken en plassen).

Een gesloten pyometra is een medisch spoedgeval: indien niet tijdig wordt ingegrepen zal de kat sterven.

Diagnose

Bij het optreden van plotse ernstige ziekte met aanwezigheid van pu-pd bij niet-gesteriliseerde katinnen zal de dierenarts de mogelijkheid van pyometra in overweging nemen. Indien er etterige uitvloei uit de vulva is, is de diagnose duidelijk.

De diagnose van een gesloten pyometra kan worden bevestigd door beeldvormende technieken zoals radiografie of echografie.

Door bloedonderzoek zijn duidelijk afwijkingen in het bloedbeeld te zien en kan men de schade aan de organen (lever en nieren) bepalen.

Behandeling

De behandeling van baarmoederontsteking bestaat uit het toedienen van vocht en antibiotica en het wegnemen van de infectiehaard: de vrouwelijke voortplantingsorganen (eierstokken, eileiders en baarmoeder) worden operatief verwijderd.

De operatie wordt gevolgd door een antibioticakuur.

In sommige gevallen - bij waardevolle fokdieren - kan geopteerd worden voor een medicamenteuze behandeling om de baarmoeder te sparen. De behandeling heeft echter belangrijke bijwerkingen, het succes ervan is veel slechter (de behandeling slaat slechts aan in ongeveer 1 op 4 gevallen bij een gesloten pyometra, bij open pyometra is de prognose veel beter) en er is een grote kans op hervallen. Bovendien zullen dieren die herstellen vaak met vruchtbaarheidsproblemen kampen.

Onbehandelde pyometra verloopt vrijwel altijd fataal.

Preventie

Hoewel pyometra bij katten niet heel vaak voorkomt, kan de ziekte voorkomen worden door de dieren te laten steriliseren.