Anaalzakjes

Katten hebben aan weerszijden van de anus een anaalzakje, een instulping van het slijmvlies waarin anaalkliertjes vocht uitscheiden. De anaalzakjes hebben een smalle uitgang naar het uiteinde van de anus. Het anaalvocht werkt als een feromoon: een geurhormoon dat gebruikt wordt om het terrein af te bakenen.

De inhoud van de anaalzakjes wordt naar buiten geduwd bij het ontlasten.

Problemen aan de anaalzakjes komen relatief vaak voor. Het vaakst voorkomende probleem is het indikken en verharden van de inhoud van het anaalzakje. Het nauwe kanaaltje naar de anus verstopt ook makkelijk.

De oorzaak is niet juist gekend, maar vermoedelijk speelt de consistentie van de uitwerpselen een rol: een zachte stoelgang verhoogt de kans op het krijgen van anaalzakproblemen.

Soms kan de anaalzak ook geïnfecteerd raken waarbij een abces kan gevormd worden.

De inhoud van de anaalzakjes stinkt erg. Ook stinkdieren hebben anaalzakjes en sproeien de inhoud ervan naar mogelijke vijanden.

Symptomen

Bij het indikken van de anaalzakinhoud kan de inhoud niet meer geëvacueerd worden. Het gevolg is een ophoping van een dikke, vieze en stinkende brij. Dit veroorzaakt jeuk, sleetje rijden, krabben, likken en bijten aan de anus.

Soms kunnen de anaalzakjes zodanig opgezwollen zijn dat het ontlasten moeilijker gaat.

Als de anaalzak ontstoken en geïnfecteerd is kan hij erg pijnlijk worden. Indien niet tijdig behandeld kan het abces openscheuren naar buiten toe en loopt de etter eruit.

Diagnose

De dierenarts zal snel de dikke anaalzakken kunnen voelen bij het klinische onderzoek.

Behandeling

Meestal kan het probleem verholpen worden door de inhoud van de anaalzakken uit te drukken. De dierenarts zal dit meestal doen door de staart bij de basis naar omhoog te trekken waardoor de anaalzakjes naar achter geduwd worden. Met de vingers van de andere hand worden de anaalzakjes gegrepen en naar boven en naar binnen samengeknepen. De inhoud wordt door de hoge druk naar buiten geduwd.

Bij impactie (indikking) van de anaalzakinhoud is de inhoud een donkerbruin, dikke pasta. Als enkel de doorgang verstopt was kan de inhoud de normale vaalbruine kleur en waterige aspect hebben.

Bij een abces is de inhoud van rood-bruin met bloed. Indien het abces niet spontaan scheurde zal de dierenarts het meestal openen zodat de etter naar buiten kan.

Antibiotica zal in de anaalzak gespoten worden om de bacteriën te doden. Soms zijn ook antibiotica tabletten nodig.

Anaalzakproblemen komen vaak terug en soms kan het nodig zijn om de anaalzakjes chirurgisch te verwijderen om het probleem definitief te verhelpen. De kat heeft hier op geen enkele manier blijvende hinder van.